NORHANIS BINTI JAMALUDIN

KESAN PENGGUNAAN PERISIAN KURSUS PENGAJIAN KEJURUTERAAN MEKANIKAL TERHADAP GAYA PENGAJARAN GURU KEJURUTERAAN MEKANIKAL DI SEKOLAH MENENGAH TEKNIK DI TERENGGANU NORHANIS BINTI JAMALUDIN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

ii

iii DEDIKASI Buat ayah dan ma yang tersayang dan semua ahli keluaraga saya terutama along, aidi dan nisah..terima kasih di atas segala pengorbanan yang diberikan. Nasihat, sokongan dan dorongan yang tidak terhingga...

iv PENGHARGAAN Dengan syukurnya, Projek Sarjana Muda yang bertajuk Kesan Penggunaan Perisian Kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal Terhadap Gaya Pengajaran Guru Kejururteraan Mekanikal Di Sekolah Menengah Teknik Di Terengganu telah berjaya disiapkan dalam tempoh masa yang ditentukan. Tanpa sokongan dan bantuan daripada insan-insan di sekeliling yang tidak jemu-jemu memberikan kritikan, idea dan semangat bantuan, yakni projek ini tidak mungkin dapat dijalankan dengan lancar. Justeru itu, jutaan terima kasih dirakamkan kepada penyelia projek sarjana muda iaitu Dr. Hajjah Norani Bt Mohd Noor yang telah banyak memberi semangat dan sokongan. Tidak lupa juga merakamkan penghargaan ini kepada semua teman seperjuangan, Fairus, ahli keluarga dan rakan seperjuangan yang banyak memberi dorongan dan nasihat di dalam menyiapkan projek ini. Semoga Allah merahmati dan memberkati kehidupan kalian di dunia dan di akhirat. Terima kasih.

v ABSTRAK Kajian ini dijalankan bertujuan untuk melihat kesan penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal (PKM) yang telah dibekalkan oleh Jabatan Pendidikan Teknik Kementerian Pelajaran Malaysia (JPTek, KPM) terhadap gaya pengajaran yang digunakan oleh guru Kejuruteraan Mekanikal semasa proses pengajaran dan pembelajaran. Di samping itu kajian ini dijalankan untuk melihat faktor yang mendorong keberkesanan penggunaan perisian kursus PKM dan faktor penggalak guru menggunakan perisian kursus PKM semasa proses pengajaran dan pembelajaran. Data diambil dengan menggunakan borang soal selidik sebagai instrument kajian. Seramai 5 orang guru dari SMT Dungun dan 5 guru dari SMT Terengganu dijadikan sebagai sampel. Maklum balas yang diperolehi menerusi borang soal selidik dan dianalisis dalam bentuk skor min, peratusan dan kekerapan dengan menggunakan SPSS (Statistical Package For Social Science) Version 15.0 for Windows. Kajian rintis telah dijalankan ke atas guru PKM di SMT Batu Pahat dan SMT Kluang. Nilai kebolehpercayaan instrumen yang diperolehi adalah α=0.98. Dapatan kajian menunjukkan aspek pelajar merupakan faktor yang mendorong keberkesanan penggunaan perisian kursus PKM dengan nilai min tertinggi 2.30 (tahap sederhana). Bagi gaya pengajaran pula, gaya wibawa formal dan delegator menjadi pilihan utama guru dengan nilai min masing-masing 2.90 (tahap tinggi) manakala bagi faktor penggalak guru, faktor diri sendiri dan perisian kursus menjadi faktor penggalak utama guru menggunakan perisiaan kursus PKM. Nilai min masing-masing adalah 2.90 (tahap tinggi). Beberapa cadangan dikemukakan untuk bakal guru teknikal dan pihak JPTek, KPM seperti penambahbaikan perisian kursus untuk meningkatkan kualiti dan keberkesanannya serta gaya pengajaran berbentuk wibawa formal dan delegator patut menjadi pilihan semasa menggunakan perisian kursus PKM dalam proses P&P.

vi ABSTRACT This research is carried out to identify the teaching style that being used by the mechanical engineering teacher when using the software of mechanical engineering studies (MES) which has been given by the Department of Technical Education, Ministry Of Education Malaysia. Beside that, the other purposes of this study is to identify the factor that actuate the effectiveness of using this software and the encourage factor for the teacher to keep using the software in teaching and learning process. Questionnaire was used as an instrumental research. 5 respondents from SMT Dungun and 5 respondents from SMT Terengganu have been chosen as the sample of the study. Feedback from the questionnaire was analyzed in Frequency, Percentage and Mean Score by using the Statistical Package for Social Science (SPSS) Version 15.0 for Windows. Pioneer research was conducted at SMT Batu Pahat and SMT Kluang involving mechanical engineering teacher to test the reliability of the questionnaire. Value of alpha cronbach is α=0.98. The finding indicate that the student aspect was the main factor that contributed to the effectiveness of using the MES software with the highest mean value 2.30 (abstemious level). Furthermore the teacher frequently used the formal authority style and delegator style when using the MES software with the mean value 2.90 (high level) for each style while the encourage factors that contributed to the frequently of using MES software were the individual (self) factor together with the software factor. The mean value for each factors is 2.90 (high level). A couple of suggestion was prepared to be use by the new technical teacher and the JPTek, KPM such as addition making to the MES software to increase the effectiveness of its used and the formal authority style and delegator style should be priority option when using MES software in teaching and learning process.

vii KANDUNGAN BAB PERKARA HALAMAN PENGESAHAN STATUS TESIS PENGESAHAN PENYELIA HALAMAN JUDUL HALAMAN PENGAKUAN DEDIKASI PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI LAMPIRAN SINGKATAN ii iii iv v vi vii 1 PENGENALAN 1 1.1 Pendahuluan 1 1.2 Latar Belakang Masalah 3 1.3 Pernyataan Masalah 6 1.4 Objektif Kajian 6 1.5 Persoalan Kajian 7 1.6 Kepentingan Kajian 7 1.7 Skop Kajian 8 1.8 Batasan Kajian 9

viii 1.9 Definisi Istilah 10 1.10 Rumusan 12 2 KAJIAN LITERATUR 13 2.1 Pendahuluan 13 2.2 Pengajaran Dan Pembelajaran 16 2.3 Gaya Pengajaran 17 2.4 Konsep Dan Definisi Modul 25 2.4.1 Kepentingan Pengajaran Dan 26 Pembelajaran Bermodul 2.4.2 Kebaikan Kepada Pendidik 26 2.5 Pengajaran Berbantu Komputer Dan Keberkesanannya 28 2.6 Rumusan 33 3 METODOLOGI KAJIAN 35 3.1 Pendahuluan 35 3.2 Reka Bentuk Kajian 35 3.3 Populasi Dan Sampel 36 3.4 Sumber Data 37 3.5 Instrumen Kajian 37 3.6 Penilaian Instrumen 41 3.7 Kajian Rintis 42 3.8 Pengumpulan Data 43 3.9 Penganalisisan Data 44 3.10 Prosedur Kajian 45 3.11 Rumusan 46

ix 4 ANALISA DATA 48 4.1 Pengenalan 48 4.2 Analisis Kajian 49 4.3 Demografi Responden 52 4.4 Keberkesanan Penggunaan Perisian Kursus PKM Dalam P&P 56 4.5 Kelaziman Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM 62 4.6 Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisian Kursus Semasa Proses P&P 75 4.7 Rumusan 82 5 RUMUSAN, PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN 83 5.1 Pengenalan 83 5.2 Rumusan 83 5.3 Perbincangan 85 5.3.1 Kadar Kekerapan Penggunaan Perisian Kursus PKM 85 5.3.2 Keberkesanan Penggunaan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P 86 5.3.3 Kelaziman Gaya Pengajaran Guru Yang Diamalkan Semasa Proses P&P 87 5.3.4 Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisian Kursus PKM Semasa Proses P&P 90 5.4 Kesimpulan Dapatan Kajian 91 5.5 Cadangan 93 BIBLIOGRAFI 94 LAMPIRAN A D 100-104

x SENARAI JADUAL NO. JADUAL TAJUK HALAMAN 2.1 Gaya Pengajaran Guru 23 2.2 Kerangka Konsep Gaya Pengajaran olahan dari Grasha (1996) 34 3.1 Jumlah Populasi Dan Sampel Kajian Mengikut SMT 36 3.2 Pembahagian Item Mengikut Aspek Keberkesanan Penggunaan Perisian Kursus PKM Dalam Proses Pengajaran Dan Pembelajaran 38 3.3 Pembahagian Item Mengikut Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM Dalam Proses Pengajaran Dan Pembelajaran 38 3.4 Pembahagian Item Mengikut Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisisan Kursus PKM Dalam Proses Pengajaran Dan Pembelajaran 39 3.5 Skala Likert Yang Digunakan Dalam Borang Soal Selidik Untuk Bahagian B Dan D 39 3.6 Skala Likert Yang Digunakan Dalam Borang Soal Selidik Untuk Bahagian C 40 3.7 Pengkelasan Analisis Skala Ordinal 5 Mata Kepada 3 Mata 41 3.8 Pekali Alpha Cronbach 43 3.9 Pengkelasan Kesesuaian Berdasarkan Analisis Skor Min 44 3.10 Kelas Pemusatan Yang Digunakan 45

xi 4.1 Pengkelasan Analisis Skala Likert 5 Mata Kepada 3 Mata 51 4.2 Pengkelasan Kesesuaian Berdasarkan Analisis Skor Min 51 4.3 Demografi Jantina 52 4.4 Demografi Keturunan 53 4.5 Demografi Umur 53 4.6 Demografi Pengalaman Mengajar 54 4.7 Demografi Kekerapan Penggunaan Perisian Kursus PKM 55 4.8 Analisis Respon Guru Terhadap Keberkesanan Penggunaan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Bagi Aspek Perisian Kursus Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 56 4.9 Analisis Respon Guru Terhadap Keberkesanan Penggunaan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Bagi Aspek Pelajar Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 58 4.10 Analisis Respon Guru Terhadap Keberkesanan Penggunaan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Bagi Aspek Guru Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 60 4.11 Analisis Respon Terhadap Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Gaya Pakar Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 64 4.12 Analisis Respon Terhadap Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Gaya Wibawa Formal Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 67 4.13 Analisis Respon Terhadap Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Gaya Model Peribadi Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 69

xii 4.14 Analisis Respon Terhadap Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Gaya Fasilitator Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 71 4.15 Analisis Respon Terhadap Gaya Pengajaran Guru Semasa Menggunakan Perisian Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Gaya Delegator Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 73 4.16 Gaya Pengajaran Yang Lazim Digunakan 74 4.17 Analisis Respon Terhadap Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisisan Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Aspek Pentadbiran Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 76 4.18 Analisis Respon Terhadap Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisisan Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Aspek Diri Sendiri Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 78 4.19 Analisis Respon Terhadap Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisisan Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Aspek Perisian Kursus Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 79 4.20 Analisis Respon Terhadap Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisisan Kursus PKM Dalam Proses P&P Menurut Aspek Pelajar Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min 80 4.21 Faktor Penggalak Guru Menggunakan Perisian Kursus 81

xiii SENARAI RAJAH NO. JADUAL TAJUK HALAMAN 3.1 Langkah-langkah Pelaksanaan Kajian 47

xiv SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK HALAMAN A Jadual Krejie Morgan 100 B Kesahan Pakar 101 C Borang Soal Selidik 102 D Surat Kebenaran 103

xv SENARAI SINGKATAN PKM JPTek KPM P&P SPM : Pengajian Kejuruteraan Mekanikal : Jabatan Pendidikan Teknikal : Kementerian Pelajaran Malaysia : Pengajaran Dan Pembelajaran : Sijil Pelajaran Malaysia

BAB 1 PENGENALAN 1.1 Pendahuluan Pengajaran merupakan proses yang penuh cabaran bagi seseorang guru. Tugas pengajar ialah mendidik dan membentuk dari segi kebolehan kognitif, afektif, dan psikomotor. Pelajar yang diajar oleh guru adalah berbeza kebolehan intelek, kesediaan emosi, kebolehan fizikalnya. Kemahiran dan kaedah tertentu yang digunakan dalam pengajaran belum pasti sesuai bagi kesemua pelajar di dalam kelas. Tidak terdapat pendekatan yang terbaik untuk sesuatu keadaan dan situasi tersebut. Pengajaran dan pembelajaran melibatkan guru, pelajar, persekitaran dan bahan yang digunakan. Masalah dan isu yang wujud berkaitan kefahaman, perlaksanaan dan sokongan pelbagai pihak yang terlibat harus diteliti dan diatasi. Pengetahuan yang luas dan kefahaman semua pihak terlibat adalah penting dalam proses pengajaran dan pembelajaran.

2 Guru perlu menguasai prinsip pengajaran supaya pengajaran dapat dilaksanakan dengan baik dan memudahkan pelajar memahami perkara yang disampaikan (Esah Sulaiman, 2004). Untuk memudahkan pengajaran difahami, guru perlu memulakan pengajaran dengan mengutarakan konsep atau idea yang lebih dekat dengan kehidupan pelajar, diikuti dengan idea yang lebih sukar atau abstrak. Dunne (dalam Bannett dan Carre, 1993) dalam kajian yang dijalankan olehnya menjelaskan bahawa gaya pengajaran merupakan cara atau teknik seseorang guru dalam menyampaikan isi pengajaran mereka. Gaya pengajaran adalah berkaitan dengan penyampaian, interaksi dan ciri-ciri personaliti guru. Selain itu, Dunne menjelaskan bahawa gaya pengajaran adalah penting kerana memberi kesan terhadap pengajaran yang akan disampaikan. Guru perlu menentukan strategi pengajaran dan pembelajaran untuk pelajarnya. Strategi ini melibatkan kemahiran memilih, merancang, menyusun dan mengurus kaedah dan teknik mengajar dalam sesuatu aktiviti pengajaran dan pembelajaran bagi tujuan mencapai objektif pelajaran secara optimum (Ee Ah Meng, 1997). Guru boleh menggunakan pelbagai gaya dalam proses P&P. Gaya yang dipraktikkan dalam menggunakan modul merupakan sesuatu yang baru. Proses pengajaran dan pembelajaran tradisional perlu disokong oleh bahan multimedia atau elektronik yang menggunakan teknologi komputer dan komunikasi (Yusup Hashim, 2000).

3 1.2 Latar Belakang Masalah Mengikut artikel dalam laman web rasmi Jabatan Pendidikan Teknikal, Kementerian Pelajaran Malaysia, 2007, pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran mata pelajaran teknikal dalam Bahasa Inggeris adalah selari dengan pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran sains dan matematik dalam Bahasa Inggeris (PPSMI). Melalui Kertas Taklimat Jemaah Menteri bertarikh 19 Julai 2002 telah menyebut bahawa mata pelajaran Sains dan Matematik di peringkat sekolah adalah merangkumi semua mata pelajaran Sains Tulen, Matematik, Teknikal dan Teknologi Maklumat. Berdasarkan keputusan pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran Sains dan Matematik untuk Tahun Satu (1), Tingkatan Satu (1) dan Tingkatan Enam (6) Rendah bermula pada tahun 2003, maka pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran mata pelajaran Sains, Matematik dan Teknikal dalam Bahasa Inggeris bagi pelajar tingkatan 4 adalah pada tahun 2006. Jabatan Pendidikan Teknikal telah melaksanakan beberapa sesi latihan kemahiran penterjemahan kepada guru-guru. Latihan ini telah dijalankan pada tahun 2004 bagi melatih guru dalam membuat penterjemahan rancangan pengajaran serta bahan-bahan yang akan digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Berdasarkan kepada beberapa temubual ringkas yang di buat oleh penyelidik (Fairus, 2006) terhadap beberapa orang guru Pengajian Kejuruteraan Mekanikal dan pelajar Pengajian Kejuruteraan Mekanikal di beberapa buah sekolah menengah teknik, penyelidik mendapati pelajar seronok belajar dengan penggunaan perisian kursus tetapi kadangkala memerlukan penjelasan yang lebih jelas daripada guru kerana isi kandungan perisian kursus bagi sesetengah topik kurang lengkap. Selain itu, terdapat

4 juga beberapa permasalahan seperti guru terpaksa menggunakan masa yang lebih untuk membuat penerangan dalam Bahasa Melayu kerana kadangkala pelajar kurang memahami pengajaran dalam Bahasa Inggeris. Terdapat juga sesetengah pelajar tidak suka penggunaan perisian kursus dijalankan sepanjang masa sebaliknya lebih gemar penggunaan corak pengajaran secara konvensional. Ini kerana mereka gemar menyalin nota di papan putih. Menurut En. Mohd Noh Bin Sarip, Ketua Bidang Teknik dan Vokasional SMT Batu Pahat memberitahu bahawa Jabatan Pendidikan Teknikal (JPTek), Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) telah membekalkan perisian kursus kepada setiap SMT di seluruh Malaysia bermula dari tahun 2006. Beliau menyatakan gaya pengajaran guru berubah apabila perisian kursus yang dibekalkan digunakan secara menyeluruh. Menurut temubual yang dijalankan oleh pengkaji kebanyakkan guru-guru mampu menggunakan perisian kursus yang dibekalkan tetapi gaya yang digunakan adalah terpulang kepada pengalaman dan cara guru tersebut mengajar (Fairus, 2006) Perisian kursus ini juga merupakan satu bentuk bahan bantu mengajar yang juga berkonsepkan modul pengajaran berbantukan komputer yang baru diperkenalkan untuk mata pelajaran teknikal teras. Selain menggunakaan perisian Microsoft Power Point sebagai asas paparan untuk semua isi pengajaran dan pembelajaran, perisian kursus ini juga mengandungi unsur interaktif dan animasi grafik. Selain itu menurut Kamaruzaman (1995) terdapat beberapa faktor yang mempengaruhi penggunaan bahan bantu mengajar ini seperti faktor jantina, pengalaman mengajar, kelulusan ikhtisas dan beberapa faktor lain. Kajian yang dibuat oleh Mohamed Najib (1990) mendapati guru wanita lebih kerap menggunakan media elaktronik manakala kajian yang dibuat oleh Aziz (1993) menyatakan sebaliknya. Namun begitu dari segi pengalaman mengajar pula didapati semakin lama tempoh

5 pengalaman semakin kurang penggunaan bahan bantu mengajar ini. Hal ini mungkin disebabkan timbul perasaan jemu dan guru mengalami burn-out. Menurut Shafie Mohd Daud (1990) pula beban tugas dan pentadbiran merupakan dua faktor yang mempengaruhi penggunaan media teknologi di beberapa buah sekolah di Kedah. Selain itu menurut Nur Dzainuddin (dalam Abdul Aziz, 1993) terdapat beberapa masalah penggunaan bahan bantu mengajar ini seperti sikap guru yang malas, pengaruh kawan, sikap pengetua atau pentadbir. Ini menimbulkan persoalan sama ada gaya pengajaran manakah yang sesuai diterapkan apabila penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal digunakan secara seragam dalam sistem pendidikan teknik dan vokasional di negara kita di mana kepentingan inti pati pengajaran dan pembelajaran amat di titikberatkan. Oleh itu penyelidik mengambil inisiatif ini untuk mengkaji keberkesanan penggunaan perisian kursus PKM yang dibekalkan oleh Jabatan Pendidikan Teknikal, Kementerian Pelajaran Malaysia (JPTek, KPM), gaya pengajaran manakah yang bersesuian digunakan bersama penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal di sekolah menengah teknik khasnya dan faktor penggalak guru menggunakan perisian kursus ini.

6 1.3 Pernyataan Masalah Penyelidik ingin menjalankan kajian berhubung kesan penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal terhadap gaya pengajaran guru-guru Pengajian Kejuruteraan Mekanikal di Sekolah Menengah Teknik Dungun dan Sekolah Menengah Teknik Terengganu di Terengganu sebagai satu inisiatif dalam mencari alternatif gaya pengajaran yang bersesuaian dengan penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal yang telah dibekalkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia. 1.4 Objektif Kajian Objektif kajian adalah untuk : i. Mengenalpasti faktor yang mendorong keberkesanan penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal dalam proses P&P. ii. Mengenalpasti gaya pengajaran guru Pengajian Kejuruteraan Mekanikal semasa penggunaan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal dalam proses P&P. iii. Mengenalpasti faktor penggalak guru Pengajian Kejuruteraan Mekanikal menggunakan perisian kursus Pengajian Kejuruteraan Mekanikal dalam proses P&P.