PENGURUSAN PUSAT SUMBER SEKOLAH DI SEKOLAH MENENGAH ZON BANDAR DAERAH SEGAMAT, JOHOR RAJA ROZITA BINTI RAJA ARIFF SHAH UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Transcription

1 PENGURUSAN PUSAT SUMBER SEKOLAH DI SEKOLAH MENENGAH ZON BANDAR DAERAH SEGAMAT, JOHOR RAJA ROZITA BINTI RAJA ARIFF SHAH UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

2 UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS JUDUL: PENGURUSAN PUSAT SUMBER SEKOLAH DI SEKOLAH MENENGAH ZON BANDAR DAERAH SEGAMAT, JOHOR SESI PENGAJIAN: 2011/2013 Saya RAJA ROZITA BINTI RAJA ARIFF SHAH (HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( / ) SULIT TERHAD (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malyasia seperti yang termaktub di dalam (AKTA RAHSIA RASMI 1972). (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan). TIDAK TERHAD Disahkan oleh (TANDATANGAN PENULIS) Alamat tetap: 23, Jalan Putra 2/9, Bandar Putra,85000 Segamat, Johor. Tarikh: (TANDATANGAN PENYELIA). PROF. MADYA DR. YUSOF B. BOON Tarikh: CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada Pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. * Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus danpenyelidikan atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

3 i PENGESAHAN PENYELIA Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana Pendidikan Pengurusan dan Pentadbiran Tandatangan :... Nama Penyelia : PROF. MADYA DR. YUSOF B. BOON Tarikh :

4 ii PENGURUSAN PUSAT SUMBER SEKOLAH DI SEKOLAH MENENGAH ZON BANDAR SEGAMAT, JOHOR RAJA ROZITA BINTI RAJA ARIFF SHAH Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat Penganugerahan Ijazah Sarjana Pendidikan (Pengurusan dan Pentadbiran) Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia SEPTEMBER 2013

5 iii Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya. Tandatangan :... Nama Penulis : Raja Rozita Binti Raja Ariff Shah Tarikh : September 2013

6 iv DEDIKASI Ditujukan Kepada Insan - Insan Yang Paling Istimewa Dalam Hidupku, Suami tercinta, Ibubapa tersayang, Anak-anak yang dikasihi, Terima kasih di atas segalanya.. Pengorbanan dan sokongan kalian Dari sudut moral dan emosi, meniupkan semangat juang di jiwaku Sesungguhnya jasa kalian amat besar Tiada bahasa yang dapat mengungkapkan Tiada ternilai untuk dibandingkan dengan apa jua di dunia ini Hanya Allah s.w.t sahaja yang dapat membalasnya Kepada semua pensyarah dan rakan-rakan seperjuangan, Terima kasih di atas segala bantuan, tunjuk ajar dan sokongan yang diberikan

7 v PENGHARGAAN Dengan lafaz Bismillahirrahmanirrahim, Saya mengungkapkan Alhamdulillah, bersyukur ke hadrat Allah s.w.t. Akhirnya saya tiba jua ke penghujung perjuangan ini. Selama dua tahun bertungkus lumus mengulangkaji, menyiapkan tugasan bersama rakan-rakan seperjuangan, menempuh pelbagai dugaan dan cabaran, suka duka yang dihadapi, penat lelah yang dirasai, akhirnya saya sampai ke garisan penamat pengajian Sarjana ini. Oleh itu, di kesempatan ini saya ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan ribuan terima kasih yang tidak terhingga kepada Prof. Madya Dr. Yusof b. Boon, selaku penyelia Projek Sarjana ini, yang telah banyak bersabar dengan karenah saya, di atas segala bimbingan, tunjuk ajar, dorongan dan bantuan yang telah beliau berikan sepanjang tempoh penyelidikan ini. Segala ilmu dan kebaikan hati tuan amat saya hargai dan akan sentiasa dikenang. Penghargaan ini juga diberikan semua pensyarah yang telah mengajar dan banyak mencurahkan ilmu pengetahuan kepada saya sepanjang pengajian ini. Sekalung terima kasih juga diucapkan kepada pihak pentadbiran dan rakan-rakan guru yang terlibat dalam penyelidikan ini di atas kerjasama yang kalian berikan. Tidak lupa penghargaan diberikan kepada Tuan Pengarah Kolej Vokasional Segamat, pihak pentadbiran dan rakan-rakan guru di atas segala sokongan moral dan bantuan yang diberikan sepanjang tempoh menjalankan kajian ini. Penghargaan juga diucapkan kepada sesiapa yang telah memberi sumbangan kepada penyelidikan ini secara langsung atau pun tidak langsung dalam menghasilkan kajian ilmiah ini. Sekian, Terima kasih.

8 vi ABSTRAK Kajian ini dijalankan untuk mengkaji tahap pengetahuan guru dan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat. Selain itu, kajian ini turut mengkaji tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) sekolah menengah zon bandar daerah Segamat. Kajian turut dibuat untuk menentukan sama ada terdapat perbezaaan antara tahap pengetahuan guru dan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS). Hubungan antara pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) terhadap tahap kepuasan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat turut dikaji. Sebanyak 207 set soal selidik telah diedarkan kepada guru-guru yang mengajar di enam buah sekolah menengah yang terpilih di zon bandar, daerah Segamat Johor. Kajian rintis telah dijalankan dengan menggunakan kaedah Alpha Cronbach bagi menentukan kebolehpercayaan instrumen kajian. Nilai alpha yang diperolehi ialah Melalui dapatan kajian secara keseluruhannya, kajian menunjukkan bahawa tahap pengetahuan guru dan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat berada pada tahap sederhana. Selain itu, tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) sekolah menengah zon bandar daerah Segamat juga berada tahap sederhana. Dapatan kajian juga menunjukkan tidak terdapat perbezaan antara tahap pengetahuan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) berdasarkan faktor jantina dan tempoh berkhidmat tetapi terdapat perbezaan berdasarkan kaum. Manakala tidak terdapat perbezaan antara tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS). Kajian hubungan pula membuktikan terdapat hubungan yang lemah antara pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) terhadap tahap kepuasan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat.

9 vii ABSTRACT This study was conducted to determine the knowledge of teachers and teacher satisfaction on the management of the School Resource Centre (SRC) at the high school urban zone in Segamat. In addition, this study examined the level of management of the School Resource Centre (SRC) by Teachers Library and Media (GPM) secondary urban zone in Segamat. The study was made to determine whether there is a difference between the level of teacher knowledge and the management of teacher satisfaction School Resource Center (SRC). The relationship between the management of School Resource Center (SRC) of the level of satisfaction of secondary school teachers in urban zones Segamat studied. A total of 207 questionnaires were distributed to teachers who teach in six selected secondary schools in urban zones, Segamat, Johor. A pilot study was conducted using Cronbach Alpha method for determining the reliability of the instrument. Alpha value is The results of the study as a whole, the study showed that the level of knowledge among teachers and teacher satisfaction on the management of the School Resource Centre (SRC) at the high school urban zone in Segamat is moderate. In addition, the management of the School Resource Centre (SRC) by Teachers Library and Media (GPM) secondary schools in Segamat urban zones are also moderate. The study also showed no significant difference between the level of knowledge about the management of the School Resource Centre (SRC) based on gender and length of service but there is a difference based on race. While there was no difference between the level of teacher satisfaction for the management of School Resource Center (SRC). Relationship study also proves that the relation between the management of the School Resource Centre (SRC) by Teachers Library and Media (GPM) on the level of satisfaction of secondary school teachers in urban zones Segamat district.

10 vii KANDUNGAN BAB PERKARA MUKA SURAT PENGESAHAN STATUS TESIS PENGESAHAN PENYELIA JUDUL PENGAKUAN DEDIKASI PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI SINGKATAN SENARAI SIMBOL SENARAI LAMPIRAN i ii iii iv v vi vii viii x xi xii xiii BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan Latar Belakang Masalah Pernyataan Masalah Objektif Kajian Persoalan Kajian Hipotesis Kajian Kerangka Kajian 8

11 viii 1.8 Kepentingan Kajian Batasan Kajian Definisi Istilah dan Operasional Pusat Sumber Sekolah Pengurusan Pengetahuan Guru Perpustakaan dan Media (GPM) Kesimpulan 13 BAB 2 SOROTAN KAJIAN 2.1 Pengenalan Sejarah dan Hala Tuju Pusat Sumber Sekolah Dasar Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Visi Pusat Sumber Sekolah Misi Pusat Sumber Sekolah Objektif Pusat Sumber Sekolah Fungsi Pusat Sumber Sekolah Piawaian Pusat Sumber Sekolah Halatuju Pusat Sumber Sekolah di Malaysia Arah Aliran Pusat Sumber Sekolah Sedunia Guru Perpustakaan dan Media (GPM) Peranan GPM Senarai Tugas GPM Kesimpulan 25 BAB 3 METODOLOGI KAJIAN 3.1 Pengenalan Reka Bentuk Kajian 27

12 ix 3.3 Populasi dan Sampel Kajian Instrumen Kajian Kajian Rintis Prosedur Kajian Analisis Data Kesimpulan 37 BAB 4 DAPATAN KAJIAN 4.1 Pengenalan Taburan Pengagihan Soal Selidik Latar Belakang Responden Umur Jantina Kaum Tempoh Berkhidmat Analisis Data Berdasarkan Persoalan Kajian Analisis Persoalan Kajian I : Apakah tahap 43 pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS)? Analisis Persoalan Kajian II: Apakah tahap 50 kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat? Tahap Kepuasan Guru Terhadap 50 Kemudahan Yang Ditawarkan Tahap Kepuasan Guru Terhadap 53 Perkhidmatan Kaunter Sirkulasi Di Perpustakaan

13 x

14 xi Tahap Kepuasan Guru Terhadap 55 Pengurusan Di Dalam Perpustakaan Tahap Kepuasan Guru Terhadap 58 Kemudahan Bilik Sumber Tahap Kepuasan Guru Terhadap 59 Layanan Guru / AJK Pusat Sumber Tahap Kepuasan Guru Terhadap Pengurusan Pusat 61 Sumber Sekolah Analisis Persoalan Kajian III: Apakah tahap 62 pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat? Aspek Merancang Dalam Pengurusan 62 Pusat Sumber Sekolah Aspek Mengelola Dalam Pengurusan 64 Pusat Sumber Sekolah Aspek Memimpin Dalam Pengurusan 67 Pusat Sumber Sekolah Aspek Mengawal Dalam Pengurusan 68 Pusat Sumber Sekolah Tahap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Oleh 70 Guru Perpustakaan dan Media (GPM) 4.5 Analisis Persoalan Kajian IV : Adakah terdapat perbezaan 71 antara tahap pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) berdasarkan faktor demografi? Tidak terdapat perbezaan antara pengetahuan guru di 72 sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) berdasarkan faktor demografi 4.6 Analisis Persoalan KajianV : Adakah terdapat perbezaan 74 antara tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM di sekolah

15 xii menengah zon Bandar daerah Segamat berdasarkan faktor demografi? Tidak terdapat perbezaan antara tahap pengurusan 74 Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat berdasarkan faktor demografi 4.7 Analisis Persoalan Kajian VI : Adakah terdapat hubungan 76 yang signifikan antara pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) dengan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat? Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara 77 pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) dengan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat 4.8 Kesimpulan 77 BAB 5 RUMUSAN, PERBINCANGAN DAN CADANGAN 5.1 Pengenalan Rumusan Kajian Perbincangan Hasil Kajian Tahap pengetahuan guru terhadap pengurusan 80 Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat Tahap kepuasan guru terhadap pengurusan 86 Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat

16 xiii Tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah 93 (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat 5.4 Cadangan Penambahbaikan Cadangan Kajian Lanjutan 96 RUJUKAN 97 Lampiran A-B

17 viii SENARAI JADUAL NO JADUAL TAJUK MUKA SURAT 3.1 Jadual Krejeic dan Morgan (1970) Senarai Sekolah-Sekolah Yang Terpilih Dalam Tujuan Kajian Taburan Item Soal Selidik Mengikut Aspek Kajian Indikator Skala Likert Analisis Pekali Kebolehpercayaan Alpha Cronbach Mengikut Item Soal 33 Selidik Bagi Kajian Rintis (Alpha If Item Deleted) Mengikut Konstruk 3.6 Tahap Pemeringkatan Min Garis Panduan Guilford Ringkasan Pengujian Statistik Objektif Kajian Taburan Pengagihan Soal Selidik Kajian Taburan Responden Mengikut Umur Taburan Responden Mengikut Jantina Taburan Responden Mengikut Kaum Taburan Responden Mengikut Tempoh Berkhidmat Tahap Pengetahuan Guru Di Sekolah Menengah Zon Bandar Daerah 48 Segamat Terhadap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) 4.7 Tahap Kepuasan Guru Terhadap Kemudahan Yang Ditawarkan Tahap Kepuasan Guru Terhadap Perkhidmatan Kaunter Sirkulasi 55 Di Perpustakaan 4.9 Tahap Kepuasan Guru Terhadap Pengurusan Di Dalam Perpustakaan Tahap Kepuasan Guru Terhadap Kemudahan Bilik Sumber Tahap Kepuasan Guru Terhadap Layanan Guru / AJK Pusat Sumber Tahap Kepuasan Guru Terhadap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah 61

18 ix 4.13 Aspek Merancang Dalam Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Aspek Mengelola Dalam Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Aspek Memimpin Dalam Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Aspek Mengawal Dalam Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Tahap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Oleh Guru 71 Perpustakaan dan Media (GPM) 4.18 Ujian-t Tahap Pengetahuan Guru Di Sekolah Menengah Zon 72 Bandar Daerah Segamat Terhadap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Mengikut Jantina 4.19 Ujian ANOVA Tahap Pengetahuan Guru Di Sekolah Menengah Zon 73 Bandar Daerah Segamat Terhadap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Mengikut Kaum 4.20 Ujian ANOVA Tahap Pengetahuan Guru Di Sekolah Menengah Zon 73 Bandar Daerah Segamat Terhadap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Mengikut Tempoh Berkhidmat 4.21 Ujian-t Tahap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Oleh Guru 75 Perpustakaan dan Media (GPM) Di Sekolah Menengah Zon Bandar Daerah Segamat Mengikut Jantina 4.22 Ujian ANOVA Tahap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Oleh 75 Guru Perpustakaan dan Media (GPM) Di Sekolah Menengah Zon Bandar Daerah Segamat Mengikut Kaum 4.23 Ujian ANOVA Tahap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Oleh Guru 76 Perpustakaan dan Media (GPM) Di Sekolah Menengah Zon Bandar Daerah Segamat Mengikut Tempoh Berkhidmat 4.24 Ujian Korelasi Pearson Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Oleh Guru 77 Perpustakaan dan Media (GPM) Dengan Tahap Kepuasan Guru Terhadap Pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) Di Sekolah Menengah Zon Bandar Daerah Segamat

19 x SENARAI RAJAH RAJAH PERKARA MUKA SURAT 1.1 Kerangka Kajian 7

20 xi SENARAI SINGKATAN AJK - Ahli Jawatankuasa ANOVA - Analysis of Variance APD - Alat Pandang Dengar Bil - Bilangan BBM - Bahan Bantu Mengajar BTP - Bahagian Teknologi Pendidikan FPN - Falsafah Pendidikan Negara GPM - Guru Perpustakaan dan Media JPNJ - Jabatan Pelajaran Negeri Johor KPM - Kementerian Pelajaran Malaysia PSS - Pusat Sumber Sekolah PPD - Pejabat Pelajaran Daerah STS - Sangat Tidak Setuju TS - Tidak Setuju TP - Tidak Pasti S - Setuju SS - Sangat Setuju SP - Sisihan Piawai SPSS - Statistical Package for Social Sciences

21 xii SENARAI SIMBOL % - Peratus - Alpha > - Lebih besar daripada < - Lebih kecil daripada

22 xiii SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT A Borang Soal Selidik 100 B Nilai Analisis Data 109

23 BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan Sekolah merupakan suatu institusi pendidikan bagi pelajar menimba ilmu pengetahuan seawal usia 4 tahun sehinggalah berusia 17 tahun. Selain itu, sekolah juga menjadi tempat bagi pelajar untuk mempelajari dan memupuk nilai-nilai kehidupan dalam diri. Dengan demikian, keberkesanan dan kejayaan sesebuah sekolah dari semua bidang seperti kurikulum dan kokurikulum banyak bergantung kepada pengurusan dan pentadbiran pihak sekolah berkenaan. Ini bermaksud pengurusan sekolah yang baik akan mempengaruhi pencapaian akademik, pencapaian kokurikulum dan juga imej sesebuah sekolah itu. Seiring dengan kemajuan teknologi masa kini, institusi pendidikan seperti sekolah turut mengalami impak hebat daripada era globalisasi dan perkembangan kemajuan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT). Malah sistem pendidikan di Malaysia turut pesat berkembang seiring dengan kemajuan negara dan selaras dengan hasrat kerajaan untuk melahirkan masyarakat yang berilmu. Tugas seorang guru tidak lagi sekadar mengajar dan menjadi sumber utama pengetahuan tetapi telah diperluaskan sebagai agen perubahan, pemudah cara dalam pengajaran dan pembelajaran dan menjadi sumber inspirasi kepada pelajar (Pelan Induk Pembangunan Pendidikan ).

24 2 Pendidikan yang berkualiti dapat menghasilkan sumber manusia yang berilmu pengetahuan dan memenuhi keperluan tenaga kerja agar dapat bersama-sama membangunkan negara. Oleh itu, perkembangan dan kemajuan negara bergantung kepada kecemerlangan dan kualiti pendidikan yang dihasilkan. Justeru itu, hasrat Falsafah Pendidikan Kebangsaan dalam melahirkan pelajar yang seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek haruslah dirialisasikan. Kemajuan teknologi dan maklumat yang berkembang pesat dalam abad ini ternyata mempengaruhi sistem pendidikan di negara kita. Saban tahun, Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) akan sentiasa melakukan penambahbaikan dalam sistem pendidikan yang menuntut ke arah perubahan yang lebih baik. Dalam hal ini, Pusat Sumber Sekolah (PSS) juga tidak terkecuali. Malah perkembangan ini turut mempengaruhi pengurusan dan fungsi Pusat Sumber. Oleh yang demikian, Bahagian Teknologi Pendidikan (BTP) menjadi satu organisasi penting dalam KPM yang bertanggungjawab untuk memperkasakan keupayaan kepimpinanan sekolah melalui pengurusan Pusat Sumber Sekolah. Pelbagai usaha telah dilakukan oleh pihak BTP dalam membantu untuk memantapkan dan memajukan sistem pendidikan. Antaranya mewujudkan perjawatan Guru Perpustakaan dan Media (GPM) secara sepenuh masa untuk mengurus Pusat Sumber Sekolah. BTP juga turut menghasilkan modul sebagai panduan sumber rujukan kepada GPM untuk menjalankan tugas-tugas pengurusan dan mengendalikan PSS dengan berkesan. 1.2 Latar Belakang Masalah Pengurusan dan fungsi Pusat Sumber Sekolah (PSS) pada masa kini telah banyak mengalami perubahan sejajar dengan kepesatan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT). Bahan bantu mengajar kini berbentuk kepada elektronik dan keperluan untuk mengakses bahan-bahan tidak hanya terhad kepada guru malah terbuka kepada pelajar dan para ibu bapa. Oleh yang demikian, pembelajaran pelajar

25 3 pada masa kini tidak hanya terhad dalam kemahiran di kelas malah pelajar pelajar perlu dibekalkan dengan kemahiran mencari, menganalisis, mentafsir dan menggunakan maklumat-maklumat yang diperoleh dengan berkesan. Kewujudan Pusat Sumber Sekolah bukan lagi terhad kepada sebuah perpustakaan sekolah yang dipenuhi dengan buku-buku ilmiah dan majalah sahaja. Perpustakaan yang merupakan sebahagian daripada Pusat Sumber tidak hanya sebagai tempat untuk pelajar berkumpul sambil mentelaah pelajaran. Ilmu tidak lagi sekadar diperoleh melalui pembacaan buku semata-mata malah penggunaan teknologi seperti CD ROM dan pelayar internet turut membantu dalam mempelbagaikan maklumat dan ilmu pengetahuan. Oleh yang demikian, guru-guru juga perlu mendorong diri untuk menjalankan pengajaran dan pembelajaran secara kreatif dan inovatif serta melengkapkan kemahiran secukupnya mengenai Pusat Sumber Sekolah (PSS). Antara objektif PSS ialah berperanan untuk menggalakkan pelajar dan guru menggunakan pelbagai kemudahan pembelajaran dan juga membantu pelajar dan guru untuk menghasil, menilai dan menggunakan pelbagai alatan dan bahan pengajaran dan pembelajaran. Pusat Sumber Sekolah sebagai satu institusi pembelajaran perlu difokuskan dan diberikan keutamaan oleh pihak pengurusan sekolah. Inovasi dalam pengurusan Pusat Sumber perlu diperkembangkan bagi tujuan pembestarian pendidikan. Peranan Guru Perpustakaan dan Media (GPM) masa kini sememangnya sangat mencabar dalam tanggungjawabnya untuk menguruskan Pusat Sumber Sekolah. GPM pada tahun 2013 ini seharusnya amat jelas peranannya dan menjadi lebih proaktif berbanding pada awal kewujudan jawatan GPM pada tahun Ternyata perkembangan pesat dunia pendidikan telah memberikan impak positif kepada perkembangan Pusat Sumber di sekolah. PSS sebagai pusat ilmu dan pusat pengajaran dan pembelajaran di sekolah wajar menjadi agen perubahan untuk memartabatkan Pusat Sumber Sekolah sebagai nadi utama pengajaran dan pembelajaran. Pengurusan Pusat Sumber Sekolah perlu dilaksanakan secara

26 4 sistematik dan efisien untuk mencapai kualiti dan kecemerlangan pendidikan yang lebih berkesan. 1.3 Penyataan Masalah Pusat Sumber Sekolah (PSS) merupakan satu kemudahan frasarana yang ditubuhkan di sekolah untuk menyediakan kemudahan dan koleksi bahan pengajaran dan pembelajaran yang diuruskan secara sistematik. Malah PSS juga menjadi satu pusat yang menyediakan maklumat, perkhidmatan dan peluang bagi memperkukuhkan pengajaran dan pembelajaran di sekolah. Pusat Sumber Sekolah juga sebagai penjana pembentukan masyarakat yang berilmu pengetahuan, gemar membaca dan berkemahiran maklumat sejajar dengan kepesatan teknologi maklumat dan komunikasi masa kini. Kelemahan pengurusan Pusat Sumber Sekolah telah mendapat perbincangan yang meluas di kalangan pengkaji pada awal tahun 1990 an. Terdapat pelbagai kelemahan pengurusan yang telah dikesan antaranya kekurangan latihan dan kepakaran, kekurangan masa oleh penyelaras pusat sumber untuk menguruskan PSS pada masa persekolahan kerana jumlah waktu mengajar yang banyak, tidak ada kakitangan perkeranian untuk membantu dalam proses rutin harian di Pusat Sumber dan kekurangan minat, kemahiran dan keyakinan guru-guru untuk menggunakan media pendidikan di sekolah. Namun demikian, dalam usaha untuk memantapkan dan memajukan sistem pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) telah pun memperuntukkan perlantikan Guru Perpustakaan dan Media (GPM) bermula pada tahun Perlantikan GPM merupakan satu usaha Kementerian Pelajaran Malaysia untuk memantapkan pengurusan Pusat Sumber Sekolah dan berharap GPM dapat menguruskan PSS dengan baik dan berkesan.

27 5 Namun, kelemahan pengurusan Pusat Sumber telah menjadi penghalang kepada penggunaan kemudahan pembelajaran dan media pendidikan di kalangan guru. Karenah birokrasi, prosedur yang ketat dan kesukaran mendapatkan bahan dan alatan Pusat Sumber kadang kala melemahkan keinginan berkobar-kobar para guru. Masalah-masalah yang dihadapi seperti ini kadangkala mengundang rasa ketidakpuasan hati para guru dan melihat perkhidmatan Pusat Sumber sebagai satu bebanan tambahan. Guru-guru tidak melihat kewajaran PSS sebagai satu komponen yang digabungjalin dalam proses pengajaran dan pembelajaran di sekolah. Oleh itu, amat wajar satu kajian yang menyeluruh terhadap keperluan pengetahuan dan tahap kepuasan guru tentang pengurusan PSS perlu dijalankan untuk memartabatkan kembali peranan Pusat Sumber sekolah sebagai nadi pengajaran dan pembelajaran di sekolah. 1.4 Objektif Kajian Beberapa objektif kajian yang ingin dicapai daripada kajian ini adalah : i. Mengenal pasti tahap pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS). ii. Mengenal pasti tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat. iii. Mengenal pasti tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat. iv. Mengenal pasti sama ada terdapat perbezaan antara tahap pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat tentang Pusat Sumber Sekolah (PSS) berdasarkan faktor demografi. v. Mengenal pasti sama ada terdapat perbezaan antara tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat berdasarkan faktor demografi.

28 6 vi. Mengenal pasti sama ada terdapat hubungan yang signifikan antara pengurusan Pusat Sumber Sekolah oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) dengan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat. 1.5 Persoalan Kajian Kajian ini dijalankan untuk menjawab beberapa persoalan iaitu : i. Apakah tahap pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS)? ii. Apakah tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat? iii. Apakah tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat? iv. Adakah terdapat perbezaan antara tahap pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) berdasarkan faktor demografi? v. Adakah terdapat perbezaan antara tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat berdasarkan faktor demografi? vi. Adakah terdapat hubungan yang signifikan antara pengurusan Pusat Sumber Sekolah oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) dengan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat?

29 7 1.6 Hipotesis Kajian Terdapat tiga hipotesis kajian yang telah dibina dan perlu diuji dalam kajian ini. Hipotesis tersebut adalah seperti berikut : Ho1 : Tidak terdapat perbezaan antara tahap pengetahuan guru di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) berdasarkan faktor demografi. Ho2 : Tidak terdapat perbezaan antara tahap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat berdasarkan faktor demografi. Ho3 : Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara pengurusan Pusat Sumber Sekolah oleh Guru Perpustakaan dan Media (GPM) dengan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat. 1.7 Kerangka Kajian Pengetahuan guru Pengurusan Pusat Sumber Sekolah Demografi Kepuasan guru Rajah 1.1 : Kerangka Kajian

30 8 Kerangka kajian ini adalah seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1.1 di bawah yang mengandungi tiga komponen iaitu aspek tahap pengetahuan guru, tahap kepuasan guru dan tahap pengurusan pusat sumber sekolah. Kajian ini dijalankan untuk mengkaji tahap pengetahuan para guru terhadap pengurusan pusat sumber dan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan pusat sumber sekolah. Komponen tahap pengetahuan guru dan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan pusat sumber sekolah dihubungkan berdasarkan faktor demografi. 1.8 Kepentingan Kajian Kajian ini dijalankan dalam kalangan guru-guru sekolah yang mengajar di sekolah menengah zon bandar daerah Segamat, Johor. Kajian ini bertujuan untuk menambahkan ilmu dan pengalaman pengkaji di dalam bidang penyelidikan berkaitan pentadbiran dan pengurusan sekolah. Justeru itu, pengkaji ingin menjalankan kajian berkaitan pengurusan pusat sumber sekolah. Ia bertujuan untuk melihat sama ada amalan pengurusan pusat sumber sedia ada dapat diuruskan dengan cekap dan berkesan mengikut dasar pengurusan yang telah ditetapkan oleh pihak Bahagian Teknologi Pendidikan. Jika tidak, pengkaji ingin mencadangkan amalan pengurusan pusat sumber yang bersesuaian dengan perubahan generasi masa kini. Selain itu, kajian ini juga dijalankan untuk melihat sama ada guru-guru mempunyai pengetahuan mengenai pengurusan pusat sumber dan menggunakan pusat sumber sebagai tempat rujukan utama terutama untuk meningkatkan prestasi pembelajaran pelajar. Malah, pengkaji juga berminat untuk mengetahui sama ada para guru berpuashati dengan pengurusan pusat sumber di sekolah masing-masing. Jika tidak, pengkaji ingin mencadangkan perubahan-perubahan yang perlu dilakukan oleh pihak sekolah supaya dapat menguruskan pusat sumber dengan lebih berkesan.

31 9 1.9 Batasan Kajian Kajian ini mengkaji skop tahap pengetahuan dan tahap kepuasan guru terhadap pengurusan Pusat Sumber Sekolah di sekolah menengah zon bandar di daerah Segamat, Johor. Dalam kajian ini, hanya sebilangan sekolah sahaja di daerah Segamat yang terlibat dalam kajian ini. Justeru itu, guru - guru dari enam buah sekolah zon bandar telah dikenalpasti sebagai responden penyelidikan. Oleh yang demikian, dapatan kajian ini hanya mewakili sampel kecil daripada keseluruhan populasi guru sekolah menengah di seluruh negeri Johor Definisi Istilah dan Operasional Dalam kajian ini, definisi-definisi berikut digunakan untuk menjelaskan maksud pusat sumber sekolah, pengurusan, pengetahuan, guru perpustakaan dan media Pusat Sumber Sekolah Menurut Abd. Rahim Selamat (1982), pusat sumber adalah integrasi antara perpustakaan, buku dengan perkhidmatan pandang dengar, menjadi satu alat yang bersepadu. Bagi Wehmeyar (1984) merujuk pusat sumber sebagai satu persekitaran pendidikan dan bukan gantian kepada bilik darjah, juga bukan sebuah pusat untuk mendapatkan maklumat semata-mata, tetapi seharusnya menyediakan pengalamanpengalaman yang estetik dan kreatif serta menyediakan keadaan pengajaran dan pembelajaran yang sesuai untuk murid mengembangkan tanggungjawab mereka sebagai individu dan ahli masyarakat. Edsall (1984) pula menyatakan bahawa PSS adalah sebuah organisasi yang menyusun dan menyebarkan semua bahan pembelajaran dan pengajaran yang telah

32 10 dikelaskan dan diindekskan untuk kegunaan pelajar. Di sini terdapat sumber-sumber hidup dan bukan hidup,bercetak dan bukan bercetak yang boleh digunakan untuk membantu proses pengajaran dan pembelajaran.ia juga meliputi pelbagai jenis kemudahan yang boleh meningkatkan mutu pendidikan. Pusat sumber ialah sebuah tempat yang di dalamnya terdapat berbagai bentuk dan jenis sumber yang membantu dan memperkukuhkan lagi segala gerak kerja pengajaran dan pembelajaran (Abd, Rahim M.Saad, 1992). Sementara Zaimi bin Zakaria (2001) menyatakan pusat sumber sekolah ialah tempat pengumpulan dan penyebaran pelbagai maklumat. Ia dianggap sebagai pusat pengajaran dan pembelajaran yang diuruskan secara sistematik dan terancang oleh kakitangan media yang terlatih untuk mempelbagai perkhidmatan bagi mempertingkat mutu pendidikan. Menurut Isnazhana et.al (2006) pula, pusat sumber sekolah merupakan pusat penyimpanan dan memberi perkhidmatan mengenai pelbagai sumber pengajaran dan pembelajaran. Di dalamnya mengandungi bahan jenis buku, bahan cetak,bahan bukan buku, bahan grafik, bahan dengar dan alat-alat serta objek. Ia juga tempat menyimpan rekod bahan lain yang terdapat di sekolah, memberi perkhidmatan maklumat, dan mempunyai ruang dan alat untuk kakitangan sekolah dan muridmurid membuat bahan pengajaran dan pembelajaran. Dalam konteks kajian ini, pusat sumber merujuk kepada satu tempat pengumpulan pelbagai alat dan bahan media pendidikan yang dikelaskan, dikatalogkan dan disusun atur bagi memudahkan pengguna dan tempat untuk warga sekolah berkumpul, memilih dan menggunakan alat pengajaran dan pembelajaran untuk meningkatkan lagi proses pengajaran dan pembelajaran. PSS menjadi pusat kelolaan dan tumpuan bagi GPM untuk menjalankan tugas-tugas pengurusan yang berkaitan dalam bidangnya.

33 Pengurusan Pengurusan boleh ditakrifkan sebagai satu aktiviti perancangan dan pergerakan atau panduan oleh sesuatu organisasi berhubung dengan segala kaedahkaedah, peraturan-peraturan juga tanggungjawab serta tugas-tugas kakitangan (Mohd Zamzuri, 2002). Pengurusan dalam aspek pendidikan adalah bertujuan untuk memastikan proses pengajaran dan pembelajaran yang dirancang dapat dijalankan dengan teratur dan sempurna tanpa sebarang gangguan. Robiah (1989), menegaskan bahawa pengurusan sebagai satu proses membahagikan tugas-tugas dikalangan anggotaanggota organisasi itu, mengatur sumber-sumber seperti alat-alat dan wang serta mengurus semuanya supaya berkaitan antara satu sama lain. Mereka itu menjadi satu kesatuan yang teguh. Menurut Yahya (1989) pula, pengurusan adalah apa jua bentuk aktiviti yang boleh memberi kepuasan kepada pengguna terhadap barangan atau servis yang mereka nikmati dan ini dilakukan dengan cara yang ekonomi dan berkesan. Aktivitiaktiviti yang terkandung dalam bidang pengurusan merangkumi aktiviti-aktiviti seperti merancang, menyusun, mengarah, mengkoordinasi dan mengawal. Di samping itu, pengurusan juga merupakan satu proses mengagihkan semua input organisasi termasuk sumber ekonomi dan sumber kakitangan dengan cara perancangan, pengorganisasian, pengarahan dan pengawalan bertujuan untuk mengeluarkan output (segala barang-barang dan perkhidmatan) yang diperlukan oleh pengguna supaya objektif organisasi tercapai (Jaafar, 1988). Dalam kajian ini, pengurusan dikaitkan dengan cara-cara menguruskan pusat sumber sekolah melalui aspek merancang, mengelola, memimpin dan mengawal. Pengurusan merupakan proses penting dalam meningkatkan kualiti. Pengurusan PSS yang baik dapat memastikan segala sumber yang ada dalam sesebuah sekolah diuruskan dengan efektif dan efisyen.

34 Pengetahuan Pengetahuan boleh ditakrifkan sebagai sesuatu ilmu yang diperolehi oleh seseorang individu. Dalam kajian ini, pengetahuan merujuk kepada ilmu-ilmu yang telah diperoleh oleh seseorang guru melalui proses tertentu seperti kursus, latihan dan pembacaan. Pengetahuan yang ada pada seseorang guru dapat membantu untuk memahami bidang tugas dan tanggungjawab pengurusan bagi Guru Perpustakaan dan Media. Selain itu, guru - guru perlu mempunyai pengetahuan untuk menggunakan PSS dalam pengajaran dan pembelajaran di sekolah Guru Perpustakaan dan Media (GPM) Guru terlatih yang dipilih berdasarkan pengetahuan, kebolehan, kemahiran dan kelayaka yang ada padanya berhubung dengan media, teknologi pendidikan atau pusat sumber. Beliau juga harus berkebolehan dalam pengurusan dan pentadbiran serta bertanggungjawab untuk memperkembang, mentadbir dan seterusnya melaksanakan sepenuhnya rancangan PSS bagi memenuhi kehendak dan keperluan pengguna. Beliau harus dilantik oleh pengetua untuk menjalankan tugas ini selain daripada tugas hakikinya (Ab. Rahim, 1990; Zohra,1995) Yusup Hashim (1992) mendefinisikan penyelaras pusat sumber adalah guru perpustakaan dan media dan merupakan seorang pemimpin dan pakar dalam organisasi sumber atau media yang merancang program sumber pendidikan untuk meningkatkan lagi proses pengajaran dan pembelajaran. Menurut Padlon (2004), guru perpustakaan dan media dan memegang jawatan sebagai penyelaras pusat sumber dan merupakan jawatan yang paling penting dalam organisasi pusat sumber sekolah. Dalam konteks kajian ini, GPM merupakan seorang guru biasa yang mengajar mata pelajaran tertentu dan turut terlibat dalam ko-kurikulum sekolah.

35 13 Beliau mempunyai ijazah yang berkaitan dan telah dilantik oleh pengetua untuk mengendalikan dan menguruskan PSS Kesimpulan Bab ini memberikan latar belakang kajian mengenai pengetahuan dan kepuasan guru terhadap pengurusan PSS dan juga menyingkap mengenai pengurusan PSS oleh Guru Perpustakaan dan Media. Pengurusan PSS yang baik dapat menjadi nadi penggerak untuk menjadikan sesebuah sekolah lebih cemerlang dan sesuai dengan keperluan pembelajaran masa kini. Pengetahuan guru terhadap pengurusan PSS sebenarnya dapat membantu untuk guru itu sendiri akan kepentingan PSS dalam meningkatkan mutu dan kualiti pengajaran dan pembelajaran. Guru-guru yang berpuas hati dengan pengurusan PSS akan mewajarkan penggunaan PSS dengan baik berbanding dengan guru yang sebaliknya. Oleh itu, pengurusan PSS oleh GPM perlu dipertingkatkan menerusi perlaksanaan program yang lebih berkesan. Seharusnya menjelang abad ini, PSS tidak boleh lagi menoleh ke belakang, menunggu dan ketinggalan sebaliknya harus menyusun atur dan mengemas kini semua perancangan agar matlamat dan objektif PSS dapat dicapai sejajar dengan Falsafah Pendidikan Negara (FPN). Justeru diharapkan kajian ini dapat memberikan maklumat yang berguna kepada guru serta bakal-bakal guru tentang peranan mereka terhadap pengurusan PSS. Setiap warga sekolah harus memainkan peranan masing-masing dan guru sebagai agen perubahan perlu memastikan PSS memainkan peranannya dengan baik dan berkesan.